درمان دستی یا manipulation
برخی دردها و گرفتاری های بدنی را نه فقط با دارو و مواد شیمیایی بلکه با راهکارهایی ماساژمانند می توان رفع کرد که فقط در حیطه درمانی یک پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ماهر قرار دارد. این دردها عموماً در مهره ها و ستون فقرات بدن احساس شده و به گونه ای ایجاد می شوند که فرد درد را احساس می کند اما در رادیوگرافی نمی توان علائم و نشانه ای از آنها یافت؛ درمان دستی یا manipulation قادر به درمان این دردهای کوچک هستند.
از این جهت به این عوارض، دردهای کوچک و یا «اختلال عملکرد کوچک بین مهره ای دردناک» گفته می شود که قابل تشخیص با رادیوگرافی نبوده ولی علائم دردناکی در بیمار ایجاد خواهند کرد.
عواملی که سبب ایجاد چنین مشکلی می شود به شرح زیر می باشند:
– ضربه به ستون فقرات بر اثر عوامل متعدد
– فشار بیش از حد به مهره ها
– عادت به بد نشستن و یا خوابیدن در زمان استراحت
– ایراد در صندلی های کار و ایجاد مشکل در ستون فقرات
– بیرون زدگی دیسک های کمر بنا به دلایل مختلف
در رادیوگرافی ممکن است یک یا تمامی این مشکلات، پنهان مانده و دیده نشوند، در چنین شرایطی فقط در حیطه درمانی یک پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی میباشد به کمک شیوه منحصر به فرد درمان دستی یا manipulation اقدام به درمان درد در ناحیه و تجویز مراقبت های لازم پس از آن خواهد نمود.
درمان دستی یا manipulation یکی از روش های بسیار موثر، حرفه ای و موفقیت آمیز «مانوال تراپی (Manual Therapy) است که از شاخه های رشته فیزیوتراپی محسوب می شود. در این رشته، بدترین دردها و آسیب ها به ستون فقرات در نواحی مختلف، به کمک دستان ماهر پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی رفع خواهد شد.
برخی علائم مشکوک برای انجام درمان دستی یا manipulation
برای تشخیص استفاده از manipulation گاهی اوقات باید به سختی! اقدام به تشخیص مشکل و عامل درد نمود. گاهی اوقات آسیب در قسمتی از ستون فقرات که می تواند از پشت سر و ناحیه گردن آغاز شده و تا انتها یعنی در باسن ختم گردد می تواند درد در تمام ناحیه را ایجاد نماید. این دردها ممکن است در نواحی مختلف ایجاد شوند که تشخیص آن می تواند به کمک مهارت پزشک انجام گردد:
– سوزن سوزن شدن و یا بی حسی در یک قسمت از پوست همراه با درد
– علائمی مانند احساس درد در استخوان های مختلف
– مشکلات و درد تاندونی
– حساسیت موضعی مانند حساس شدن پوست در ناحیه آسیب دیده ستون فقرات
– …
این علائم می توانند پس از بررسی و معاینه دقیق، متخصص را برای استفاده از درمان دستی به قطعیت برسانند.
فواید و مزایای منیپولیشن
منیپولیشن یک روش درمانی است که با اعمال نیروی سریع و کوتاه به مفاصل، بهبود حرکت و کاهش درد را هدف دارد. منیپولیشن معمولا برای درمان آسیب های ستون فقرات، کمر، گردن و زانو استفاده می شود. این روش درمانی توسط فیزیوتراپیست ها انجام می شود.
برخی از فواید و مزایای منیپولیشن عبارتند از:
درمان فتق دیسک کمر و گردن
منیپولیشن می تواند با افزایش فضای بین مهره ها، فشار را از روی دیسک ها بردارد و درد را کاهش دهد.
قفل شدن ستون فقرات
منیپولیشن می تواند با بازگرداندن حرکت طبیعی به مفاصل ستون فقرات، قفل شدگی و سخت شدگی را برطرف کند.
سپاسم شدید گردن
منیپولیشن می تواند با افزایش خون رسانی به عضلات گردن، سپاسم و التهاب را کاهش دهد.
قفل شدن مفاصل بین استخوان های کمر و لگن
منیپولیشن می تواند با اصلاح تغییرات موقعیت استخوان های کمر و لگن، درد و ناراحتی را کم کند.
رفع انقباض های اسپاستیک
منیپولیشن می تواند با تحریک گیرنده های حساس به نور در ستون فقرات، عضلات را شل کند و اسپاسم را برطرف کند.
منیپولیشن می تواند با بهبود عملکرد مفصل آتلانتوآکسپال، عضلات گردن را آزاد کند و سبب کاهش فشار بر روی عصب های سر شود.
عوارض درمان دستی یا manipulation
تا اینجای مقاله صرفا از مزایای منيپوليشن گفتیم. اما این روش درمانی علاوه بر مزایای فوق العاده دارای عوارضی نیز می باشد. برخی از عوارض منیپولیشن عبارتند از:
منیپولیشن اگر با نیروی زیاد و بدون توجه به شرایط بیمار انجام شود، ممکن است باعث شکستگی یا ترک خوردگی مهره ها شود.
منیپولیشن اگر بر روی قسمت های حساس ستون فقرات مثل گردن انجام شود، ممکن است باعث فشار بر روی طناب نخاعی شود و سبب اختلال در عملکرد عصبی شود
این روش درمانی اگر بدون تشخیص صحیح از وجود فتق دیسک یا تنگ شدگی کانال نخاعی انجام شود، ممکن است باعث فشار بر روی ریشه های عصبی یا طناب نخاعی شود و سبب درد، کاهش حس و ضعف عضلانی در دست ها یا پاها شود.
راه های کاهش عوارض manipulation
منيپوليشن چون نياز به دانش و تجربه کافي در زمينه آناتومي، بيومکانيک و تشخيص باليني دارد، باید توسط پزشکان و فيزيوتراپيست های متخصص و مجرب انجام شود. افراد ناآگاه و غیر متخصص ممکن است باعث آسيب رساندن به بيمار شوند.
پزشک يا فيزيوتراپيست قبل از انجام منيپوليشن بايد با استفاده از معاينه بالینى، تست های عصبى و تصويربردارى، وضعيت ستون فقرات، مفاصل، عضلات و عصب های بيمار را ارزيابى می کند. این کار باعث می شود خیالتان از بابت عدم آسیب به ستون فقرات راحت باشد.
در کلینیک تخصصی و طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمودآبادی امکان انجام منيپوليشن توسط پزشکان متخصص وجود دارد.
