علائم پارگی منیسک
علائم پارگی منیسک : ایجاد پارگی منیسک داخلی بیش از منیسک خارجی خطرناک خواهد بود بدین جهت که منیسک داخلی به رباط میانی متصل بوده در صورتی که منیسک خارجی میتواند آزادانه حرکت کند. از آنجایی که منیسک داخلی قادر نیست آزادانه حرکت کند به وسیله فشار و نیروهایی که بر آن وارد می شود جا به جا نشده لذا افزایش فشرده سازی نهایتاً منجر به پارگی آن می گردد. علت اصلی شایع تر بودن پارگی منیسک داخلی نسبت به منیسک خارجی نیز همین مسئله است.
علائم پارگی منیسک به اندازه و مکان پارگی بستگی دارد. پارگی منیسک در سه نوع گوناگون تقسیم می شود که هر یک علائم خاص خود را دارند.
این مشکل با یک پارگی جزئی با تورم و درد خفیفی همراه است. میتوان بدون درد زیادی راه رفت و فقط محدودیت کمی در زندگی روزمره ایجاد خواهد شد. اغلب پارگی جزئی با اصابت ضربات مداوم به زانو بروز می کند و از خارج به منیسک صدمه وارد می شود و در کل روند بهبود بسیار خوبی دارد.
یک پارگی متوسط میتواند باعث ایجاد درد در مرکز یا کناره های زانوی شما شود. معمولاً تورم زانو 2 الی 3 روز پس از آسیب دیدگی خودش را نشان میدهد. این نوع آسیب معمولاً به دلیل بلند کردن اجسام سنگین وزن ایجاد می گردد. راه رفتن ممکن اما با درد همراه است. خم شدن زانو دچار محدودیت شده و در صبح یا پس از نشستن طولانی مدت احساس سفتی در زانو ایجاد می شود. چرخاندن زانو گزنده و با درد ناگهانی و شدید همراه است. معمولاً علائم پارگی منیسک طی 4 الی 6 هفته با انجام تمرینات بهبود خواهد یافت.
زمانیکه شما دچار پارگی شدید منیسک می شوید در حقیقت یک تکه از منیسک شما شل شده است. در این وضعیت قسمتی از منیسک در فضای داخلی مفصل آزادانه حرکت می کند. این مسئله موجب قفل شدن یا صدا دادن زانوی فرد می گردد. زمانیکه زانویتان قفل شود امکان دارد برای یک دوره زمانی توان خم کردن آن را نداشته باشید و یا بی ثباتی زانو را تجربه کنید. علت آن هم عدم تناسب استخوان ران و ساق پا می باشد. یکی از شایع ترین انواع پارگی شدید منیسک، پارگی سطل دسته دار bucket Handle tear است.
اغلب تورم در سمت راست پس از جراحت بروز می کند و زانو پس از 1 الی 2 روز آبی رنگ می شود که به دلیل پارگی رگهای خونی درون منیسک یا بافتهای اطراف آن است. معمولاً پس از پارگی شدید منیسک راه رفتن بسیار دشوار خواهد بود. بهبود میتواند تا 3 ماه به طول انجامد و برخی اوقات انجام جراحی الزامی می باشد.
علت پارگی مینیسک
معمولا پارگی مینیسک زمانی رخ می دهد که فرد مشغول ورزش باشد. حرکات ورزشی همچون چرخش تنه روی قسمت زانوی خم شده باعث می شود که ران تا روی قسمت ساق بچرخد و پارگی رخ دهد. همچنین تکل خوردن در حین بازی فوتبال عامل دیگری در ایجاد پارگی منیسک می باشد.
هنگامی که فرد روی یک زانو بایستد و پای دیگرش روی زمین نباشد و در همین حال کل بدن خود را بچرخاند، ممکن است منیسک دچار پارگی شود. این مشکل در ورزش هایی همچون اسکی و فوتبال به صورت مکرر رخ می دهد. به همین جهت احتمال آسیب به منیسک در ورزش هایی همچون فوتبال و دیگر ورزش هایی که نیاز به تحرک بالایی دارد، زیاد اتفاق می افتد.
عمدتاً پارگی مینیسک در قسمت پشت پا ایجاد می شود که البته می تواند به قسمت های دیگر نیز سرایت کند. دلیل آن نیز این است که معمولاً قسمت پشتی مینیسک بین کندیل و استخوان ران قرار دارد که دچار پارگی می شود.
انواع درمان های مینیسک بدون نیاز به جراحی
درمان های مربوط به پارگی مینیسک پا بسته به شدت پارگی، سن بیمار و وضعیت وی متفاوت است. در اکثر موارد روش های غیر جراحی جهت درمان این مشکل کارساز است. البته پزشک ابتدا ارزیابی می کند که پارگی منیسک در کدام قسمت از فعالیت های فرد تاثیر گذار است و مطابق با آن انواع روش های درمانی را پیشنهاد می کند. از جمله درمان های بدون جراحی پارگی مینیسک عبارتند از:
سرد کردن مفصل
استفاده از کمپرس یخ روی زانو جهت کاهش درد و التهابات ناشی از پارگی مینیسک بسیار موثر است. البته با کمپرس یخ باید دارو های ضد التهابی نیز مصرف شود.
انجام حرکات اصلاحی
در صورتی که پارگی مینیسک زانوی شما جزئی باشد، پزشک برخی از حرکات را جهت درمان این مشکل پیشنهاد می کند. البته توجه داشته باشید که در طول درمان به هیچ عنوان نباید فعالیت شدید و سنگین انجام دهید. از جمله تمریناتی که می تواند برای اصلاح پارگی مینیسک موثر باشد، تمرینات استقامتی است.
استفاده از بریس
یکی دیگر از روش های درمان غیر جراحی مینیسک استفاده از بریس و عصا می باشد. البته مدت زمان استفاده از بریس کاملاً بستگی به شدت آسیب دیدگی، سن بیمار، نوع آسیب دیدگی و موارد دیگر دارد.
ورزش
برخی از تمرینات کششی و استقامتی که البته تحت نظر فیزیوتراپ و مربی ورزشی باید انجام شود، می تواند در درمان پارگی مینیسک بسیار موثر باشد.
درمان جراحی
اغلب پارگی مینیسک به وسیله فیزیوتراپی به طور قابل توجهی بهبود پیدا می کند اما ممکن است درصد کمی از پارگیهای جزئی مینیسک برای کسب نتیجه ای مطلوب تر به انجام جراحی نیاز داشته باشند.
معمولاً بعد از اتمام جراحی جهت بازگشت بی خطر بیمار به ورزش و فعالیت، فیزیوتراپی و توانبخشی الزامی است. توصیه می شود پیش از انجام جراحی فرایندهای فیزیوتراپی و توانبخشی شروع شود تا بهبود سریع تر صورت پذیرد. تشخیص و درمان به موقع این آسیب دیدگی ها اهمیت فراوانی دارد بدین جهت که ممکن است بدون مراقبت مناسب این آسیب ها تا حد پارگی های پیشرفته تری بروز کنند.
کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی
