طب فیزیکی و توانبخشی
طب فیزیکی و توانبخشی یک رشته پزشکی است که تخصص در بررسی، پیشگیری و درمان معلولیت ها و ناتوانی های فیزیکی دارد .برا آشنایی با این شاخه از پزشکی در ادامه این نوشته با ما همراه باشید.
طب فیزیکی و توانبخشی چگونه به من کمک می کند؟
این طب می تواند به بیمارانی که مبتلا به بیماری های مزمن ، درد یا ناتوانی ها به سمت عملکرد بهینه کمک کند. متخصصین این طب مشکلات عضلانی اسکلتی از جمله کمر درد و گردن درد ، آسیب های نخاعی و سایر بیماری را تشخیص و درمان کند .
با استفاده از عوامل فیزیکی و ورزش درمانی، توانبخشی به بیماران می تواند به روش های زیر به بیماران کمک کند:
کاهش درد، افرادی که مبتلا به اختلالات هستند در بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. آموزش استفاده از ابزارهایی کمک کننده مانند صندلی چرخ دار یا بریس ها
تمرینات به چه شکل است ؟
پزشکان طب فیزیکی از انواع روش درمانی استفاده می کنند. که شامل درمان با امکانات بیمارستان پ سرپایی است. بعضی از بیماری هایی که توسط پزشکان طب فیزیکی به حالت بستری معاینه می شوند. شامل آسیب نخاعی، آسیب مغزی، سکته مغزی، MS، فلج اطفال، سوختگی و توانبخشی اسکلتی عضلانی هستند. متخصصین طب فیزیکی پس از بستری کردن بیمار با استفاده از مهارت های تیمی مشترک با کادر خدمات اجتماعی و بقیه متخصصین درمانی برای مدیریت بهتر در این مسائل مشورت و همکاری می کنند .
چه زمان باید به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنم؟
ناحیه ایی آسیب دیده باشد که باعث درد شده و یا مانع عملکرد فیزیکی باشد
درد مزمن در ناحیه گردن یا کمر
وقتی بیمار دچار سکته یا سایر آسیب های عصبی که عملکرد فیزیکی را محدود می کند، شده است اولین فکری که به ذهنتان می رسد جراحی است که این درد مزمن را کاهش دهد .
شروع درمان :
یک پزشک طب فیزیکی در اول کار وضعیت شمارا به طور کامل ارزیابی می کند و هرگونه بیماری های جدی پزشکی را برای ایجاد یک برنامه درمان رد می کند.
درک روشنی از وضعیت و محدودیت های شما به شما و پزشک شما کمک خواهد کرد که یک برنامه درمان مناسب برای نیازهای منحصر به فرد خود داشته باشید.
برنامه منحصر به فرد :
پزشک متناسب با وضعیت شما یک برنامه ورزشی مناسب می دهد .
متخصص طب فیزیکی می تواند دارو، حرکات کششی و ماساژ برای تسکین درد در کوتاه مدت و همچنین تمرینات قدرتی برای جلوگیری از درد در آینده تجویز نماید.
برای چه بیماری هایی باید به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کرد؟
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یک پزشک تخصصی است که به درمان و توانبخشی افراد با ناتوانی های اکتسابی یا مادرزادی که در عملکرد شخصی و اجتماعی فرد اختلال به وجود آورده اند، می پردازد. برخی از بیماری های مربوط به این رشته عبارتند از:
- بیماری های سیستم عصبی مانند آسیب نخاعی، سکته مغزی، ام اس، پارکینسون، فلج مغزی کودکان و ….
- بیماری های قلبی – ریوی مانند سکته قلبی، نارسایی قلبی، آسم و COPD و …
- بیماری های ارتوپدی مانند توانبخشی قبل و بعد از جراحی های ارتوپدی، شکستگی ها، آرتروز مفاصل، پوکی استخوان و ….
- بیماری های اسکلتی-عضلانی مانند کمردرد، برون زدگی ديسك كمر و گردن، گیرافتادگی های عصب در نقاط مختلف، آسيب های تاندونی و …
- سایر بيماری های ناتوان کننده مانند نقص عضو، سوختگي، سرطان، پيوند و هر بيماری كه در عملكرد شخصی و اجتماعی فرد اختلال به وجود آورده باشد.
-
تفاوت طب فیزیکی و ارتوپد
- تفاوت های زیر را می توان بین دو رشته پزشکی طب فیزیکی و ارتوپد نام برد:
- طب فیزیکی و توانبخشی یک رشته پزشکی بالینی است که به پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی بیماران با اختلالات فیزیکی یا ناتوانی های حرکتی مربوط به مغز، نخاع، اعصاب، استخوان ها، مفاصل، رباط ها، ماهیچه ها و تاندون ها می پردازد. این رشته به حداکثر رساندن عملکرد، استقلال و کیفیت زندگی بیماران تمرکز دارد. متخصصین این رشته جراح نیستند.
- ارتوپد یک رشته پزشکی جراحی است که به درمان و جراحی بیماران با آسیب های ساختاری یا عملکردی استخوان ها، مفاصل، رباط ها و عضلات مربوط به ستون فقرات، دستها، پایین تنه و … می پردازد. این رشته به بازسازی ساختار و عملکرد قسمت های آسیب دیده چارچوب بدن تمرکز دارد.
خدمات کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمودآبادی
یکی از بهترین مراکز طب فیزیکی و توانبخشی در تهران کلینیک دکتر احمد محمودآبادی است که خدمات زیر را ارائه می دهد:
- درمان دیسک ستون فقرات بدون جراحی با استفاده از درمان های دستی، تزریق اوزون و لیزر پرتوان
- درمان آرتروز زانو با استفاده از روش های تزریقی مانند ارتوکین و اوزون یا غیر تزریقی مانند طب سوزنی و لیزر پرتوان
- درمان خارپاشنه با شاک ویو
- طب سوزنی تخصصی و الکتریکال
- فیزیوتراپی تخصصی
تفاوت طب فیزیکی و توانبخشی با فیزیوتراپی
در حالی که هم طب فیزیکی و توانبخشی و هم فیزیوتراپی به دنبال بهبود عملکرد و تحرک افراد هستند، اما دو تخصص مجزا با تفاوت های کلیدی در زمینه آموزش، دامنه وظایف و رویکردهای درمانی هستند. به طور مثال:
متخصصان طب فیزیکی پزشکانی هستند که دوره پزشکی عمومی را گذرانده و سپس در رشته ی تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی (PM&R) به مدت 4 سال تحصیل می کنند. آنها در تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با سیستم حرکتی عضلانی اسکلتی، اعصاب و مغز تخصص دارند.
اما فیزیوتراپیست ها دارای مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد در رشته فیزیوتراپی هستند. آنها بر تمرینات حرکتی، تقویتی و توانبخشی تمرکز دارند.
وظایف متخصصان طب فیزیکی دامنه وسیعی از وظایف را شامل می شوند، از جمله:
- تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با سیستم حرکتی عضلانی اسکلتی، اعصاب و مغز
- تجویز دارو
- انجام تزریقات درمانی
- تجویز فیزیوتراپی
- تجویز وسایل کمکی مانند بریس و عصا
- انجام اعمال جراحی در برخی موارد
اما فیزیوتراپیست ها بر برنامه های توانبخشی تمرکز دارند که شامل تمرینات حرکتی، تقویتی و کششی برای بهبود دامنه حرکتی، قدرت و تعادل می باشد. آنها همچنین ممکن است از تکنیک های مختلفی مانند اولتراسوند، تحریک الکتریکی و گرما و سرما برای کاهش درد و التهاب استفاده کنند.
در نهایت، انتخاب بین متخصص طب فیزیکی و فیزیوتراپی به نیازهای فردی شما بستگی دارد. اگر به دنبال تشخیص و درمان یک بیماری مرتبط با سیستم حرکتی عضلانی اسکلتی، اعصاب و مغز هستید، ممکن است بهتر باشد به یک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.
در هر دو صورت، مشورت با پزشک خود برای تعیین بهترین مسیر درمانی برای شما بسیار مهم است.
روش های تشخیص طب فیزیکی و توانبخشی
متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی از طیف گسترده ای از روش های تشخیصی برای ارزیابی وضعیت بیماران خود و تعیین علت درد یا مشکلات حرکتی آنها استفاده می کنند. برخی از رایج ترین روش های تشخیصی عبارتند از:
معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی شامل بررسی دقیق عضلات، مفاصل، استخوان ها، اعصاب و سایر بافت های مرتبط با درد یا مشکل حرکتی بیمار است.
سابقه پزشکی
متخصص طب فیزیکی در مورد سابقه پزشکی بیمار، از جمله هر گونه بیماری یا آسیب قبلی، داروهایی که مصرف می کند و علائم فعلی او سوال می کند.
آزمایشات تصویربرداری
این آزمایشات می توانند تصاویری از داخل بدن بیمار را ایجاد کنند و به متخصص طب فیزیکی در تشخیص علت درد یا مشکل حرکتی او کمک کنند. آزمایشات تصویربرداری رایج شامل اشعه ایکس،MRI و سی تی اسکن است
