تنگی کانال نخاع

تنگی کانال نخاع ممکن است به طور اکتسابی و یا به طور مادرزادی ایجاد شود و در حالت مادرزادی قطر کانال نخاع در افراد به صورت اولیه کم میباشد لذا امکان دارد بسیاری از پاتولوژیها و مشکلات کمری به راحتی باعث بروز علائم شدید در یک شخص شود.

تنگی کانال نخاع کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی

 

تنگی کانال نخاع عبارتست از کاهش فضایی که نخاع در آن قرار دارد و این کاهش فضا سبب فشار به نخاع و ریشه های عصبی در کنار دیسک گردن و دیسک کمر می شود و بر اثر آن گردن درد و کمر درد ایجاد می شود. اغلب عمده تنگی ها در قسمت گردن و کمر مشاهده می شود این مشکل در نواحی پشتی و سینه ای نادر است.

لازم به ذکر است عاملی که باعث ایجاد تنگی شده می تواند روی ریشه های عصب که در کنار دیسک کمر و دیسک گردن قرار دارد  فشار زیادی اعمال کند و منجر به ایجاد گردن درد، کمر درد و در مراحل پیچیده تر پا درد و دردهای شدید دست شود. باید گفت از شایع ترین دلایل بروز کمر درد در سنین بالا تنگی کانال نخاع می باشد. دلایل این تنگی بسیار متنوع است.

انواع تنگی کانال نخاع

تنگی کانال نخاع را از لحاظ محل به سه نوع مرکزی، محیطی و سوراخ بین مهره ای تقسیم کرده اند. هر یک از این انواع تنگی کانال نخاع علائم متفاوتی دارند که در ادامه بیان می کنیم:

بیمارانی که به تنگی کانال نخاعی مرکزی مبتلا هستند، علائمش همچون خستگی در قسمت پاها در هنگام ایستادن یا راه رفتن دارند و عملاً نمی ‌توانند روی پاهای خود بایستند و فعالیت خود را ادامه دهند.

بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی محیطی علائمی همچون درد ریشه عصبی و هم درجاتی از لنگش متناوب را دارند.

بیماران مبتلا به تنگی سوراخ عصبی که در آنها فقط سوراخ عصبی تنگ می شود، به صورت درد شدید تیر کشنده در اندام تحتانی است که بیمار احساس می کند دچار پارگی دیسک کمر شده است.

علائم تنگی کانال نخاعی

  • کمردرد
  • انتشار درد به باسن و اندام های تحتانی
  • تشدید درد هنگام فعالیت ( حتی نشست و برخاست نیز سبب بروز درد می شود )
  • گرفتگی عضلات پشت ساق پا
  • بی حسی و گزگز کردن اندام های تحتانی
  • ضعف و آتروفی عضلات ران و ساق پا
  • کاهش انعطاف پذیری ستون فقرات که سبب کاهش دامنه حرکتی آن می شود.
  • بی اختیاری ادرار و یا مدفوع در صورت پیشرفت بیماری

تشخیص تنگی کانال نخاعی

تشخیص این عارضه کار بسیار سختی است زیرا علائمی مشترک با دیگر بیماری ها دارد مثلا مشکلات کمر علائمی مانند تنگی کانال نخاعی دارد اما افرادی که دچار تنگی کانال نخاعی شده اند، مشکلات کمر ندارند. و یا اخیرا آسیبی از ناحیه کمر ندیده اند. برای تشخیص تنگی کانال نخاعی اولین علائم مشکلات و درد در ناحیه پا است. به این صورت که گاها ممکن است برای تعیین علت تنگی کانال نخاعی از آزمایش‌ های عکسبرداری مخصوصی از قبیل ام آر آی یا سی تی اسکن استفاده می شود. این آزمایش‌ ها و سایر روش‌ های عکسبرداری می ‌تواند تصاویری حاوی جزئیات کامل استخوان ‌ها و بافت‌ های نرم ستون فقرات تولید کند که به تشخیص این عارضه کمک زیادی می‌ نماید. به طور کلی برای تشخیص عارضه تنگی کانال نخاعی از موارد زیر استفاده می شود:

سوابق پزشکی

در ابتدا پزشک با معاینه بالینی و بررسی سوابق پزشکی حدس می زند که دچار مشکل تنگی کانال نخاعی هستید یا خیر؟

رادیولوژی

عکس رادیولوژی مشخص می کند که آیا تنگی کانال نخاعی وجود دارد یا خیر؟ اما نمی تواند ناحیه دقیق آن را با ریز جزئیات نمایش دهد.

ام آر آی

MRI می تواند تصویری دقیق از بافت نرم مفاصل، دیسک ها و اعصاب و نخاع ایجاد کند.

سی تی اسکن

در تصویربرداری به روش سی تی اسکن تصاویری مقطعی از ستون فقرات بدست می آید. و پزشک می توان درخواست میلوگرام از این تصویر دهد. سی تی اسکن برای نشان دادن اعصاب به طور واضح تر، رنگ به داخل نخاع شما تزریق می شود. این کار کمک می کند تا پزشک شما مشخص کند که آیا اعصاب تحت فشار هستند یا خیر؟

علل بروز

آسیب های ستون فقرات: تصادف با اتومبیل و دیگر حوادث تروماتیک ممکن است موجب شکستگی یا انحراف یک یا چند مهره ستون فقرات شود. استخوان جا به جا شده در شکستگی ستون فقرات می تواند به محتویات کانال نخاعی صدمه بزند.

فتق دیسک: بافت نرمی که به عنوان جاذب شوک بین مهره ها عمل می کند، با گذشت زمان و افزایش سن تمایل به خشک شدن دارد. ترک در بخش خارجی دیسک امکان دارد به برخی از مواد نرم درونی اجازه دهد که از دیسک خارج شوند و روی نخاع یا اعصاب فشار زیادی اعمال کنند.

رشد بیش از اندازه استخوان: آسیب ناشی از آرتروز روی استخوان های ستون فقرات امکان دارد باعث ایجاد اسپور (خار) استخوانی شود. این اسپورها می توانند داخل کانال نخاعی رشد کنند. عارضه پاژه استخوان (بیماری استخوانی که اغلب بر بزرگسالان اثر می گذارد.) نیز می تواند سبب رشد بیش از اندازه استخوان در ستون فقرات شود.

تومورها: در داخل کانال نخاعی ممکن است تومورها بین غشاهایی که نخاع را پوشش می دهند. و یا در فضای بین نخاع و مهره ها ایجاد شوند و رشد کنند. این موارد غیر طبیعی بوده و از روی عکسبرداری ستون فقرات با MRI یا CT تشخیص داده می شوند.

رباط های ضخیم شده: طناب های سختی که وظیفه نگه داری استخوانهای ستون فقرات شما را برعهده دارند، ممکن است در طول زمان ضخیم تر و محکم تر شوند. این رباط های ضخیم می توانند موجب اعمال فشار به کانال نخاعی شوند.

 

تنگی کانال نخاعدرمان

روش درمان تنگی کانال نخاع  با توجه به ناحیه بروز این تنگی و شدت علائم بیمار تعیین می شود. از جمله روش های درمان این عارضه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

 انواع درمان غیر جراحی برای رفع تنگی کانال نخاع

روش های درمانی غیر جراحی زیادی بر بازیابی عملکرد و تسکین درد تمرکز دارند. اگرچه روش‌ های غیرجراحی نمی ‌توانند تنگی نخاعی را درمان کنند، اما در بسیاری از موارد به بهبود وضعیت بیماران کمک می کند. انواع روش های غیر جراحی عبارتند از:

فیزیوتراپی

تمرینات کششی، ماساژ و تقویت عضلات پشت و شکم اغلب باعث کاهش علائم بیمار می شوند.

کشش کمر

اگرچه این روش می تواند به برخی از بیماران کمک کند، اما نتایج آن بسیار محدود است. هیچ مدرک علمی مبنی بر موثر بودن آن وجود ندارد.

داروهای ضد التهاب

به جهت اینکه دردهای ناشی از فشار بر نخاع ایجاد می شود، کاهش التهاب اطراف عصب می تواند درد را تا حد زیادی تسکین دهد. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی درد را به سرعت تسکین می دهند. در صورتی که این داروها به مدت  5 تا 10 روز استفاده شوند، اثرات ضد التهابی آن ها نمایان خواهد شد.

اکثر افراد داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را بدون نسخه پزشک تهیه می کنند که البته باید با احتیاط مصرف شوند.

این داروها در طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد بیماری های گاستریت یا زخم معده شوند. در صورتی که با خوردن داروهای ضدالتهابی دچار رفلاکس اسید شدید یا درد شکم پیدا کردید، سریعا با پزشک خود مشورت نمایید.

تزریق کورتون

کورتیزون نوعی داروی ضد التهابی بسیار موثر است که در اطراف عصب یا داخل فضای اپیدورال تزریق می شود و تا حد زیادی درد را کاهش می دهد. این داروها همچنین امکان نرم کردن پا و عضلات آن را دارند. البته ناگفته نماند هیچ فردی نباید در یک سال بیشتر از سه تزریق کورتیکواستروئید دریافت کنند.

طب سوزنی

طب سوزنی برای درمان برخی از دردهای خفیف ناشی از تنگی ستون فقرات کمری مفید است. اگرچه این درمان با نتایج موفقیت آمیز طولانی مدت بسیار ایمن است، اما از نظر علمی ثابت نشده است.

درمان کایروپراکتیک

دستکاری کایروپراکتیک به طور کلی بی خطر است و باعث کاهش در های ناشی از تنگی نخاع می شود. بیمارانی که مبتلا به پوکی استخوان یا فتق دیسک هستند، باید احتیاط کنند. چرا که دستکاری ستون فقرات ممکن است این علائم را بدتر کند یا باعث آسیب های دیگر شود.

درمان جراحی

جراحی یکی روش تهاجمی است که معمولا برای بیمارانی انجام می گیرد که درد ناشی از این بیماری امان آن ها را بریده است و بر عمکلرد زندگی شان تاثیرگذار بوده است.

به طور مثال ممکن است بیماری توانایی راه رفتن نداشته باشد. در این صورت پزشک ناچارا جراحی را پیشنهاد می کند. دو انتخاب برای جراحی کانال نخاعی کمری وجود دارد که عبارتند از:

لامینکتومی

ادغام مهره ای

هر دو گزینه جراحی روشی موثر برای کاهش درد محسوب می شوند.

 

 

کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی

تکارتراپی،ارتوکین،اوزون تراپی

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *