صافی کف پا
صافی کف پا یا افتادگی قوس یعنی کف پای شما قوس بسیار کوتاهی دارد یا دارای هیچ گونه قوسی نیست در این صورت تقریباً فشار به طور کامل روی زمین پخش می شود. اینستپ یا قوس، بخش میانی کف پا است که اغلب زمانی که می ایستید بالاتر از سطح زمین قرار می گیرد، این در حالیست که سایر قسمت های کف پا روی سطح زمین قرار می گیرند.
قوس کف پا در کودکان، همواره قابل مشاهده نیست؛ بدین جهت که بافت نرم و بافت چربی در کف پاهای آنها وجود دارد. معمولاً قوس کف پا با رشد کودک شکل گرفته و ظاهر می شود. با این وجود، این قوس در بعضی افراد هیچ گاه ایجاد نمی گردد. در برخی موارد این افراد صافی کف پا را از والدین خود به ارث میبرند.
از جمله شایع ترین دلایل صاف بودن کف پا در بزرگسالان عبارتند از:
- کشیدگی و پارگیتاندون
- یک ناهنجاری که از بدو تولد وجود داشته است.
- جابجایی یا شکستگی استخوانها
- التهاب یا آسیب تاندون تیبیال خلفی (PTT) که از قسمت پایینی پا، در راستای قوزک پا تا بخش میانی قوس کف پا امتداد می یابد.
- مشکلات عصبی
- بعضی بیماری ها مثل آرتریت روماتوئید
سایر عواملی که می توانند احتمال ابتلا به این عارضه را بیشتر کنند عبارتند از:
- دیابت
- چاقی
- بارداری
- کهولت سن
علائم
اکثر افرادیکه دچار صافی کف پا هستند مشکلی برایشان ایجاد نمی شود بدین جهت نیازمند درمان هم نمی باشند ولی امکان دارد برخی افراد علائم زیر را در طول زندگی خود تجربه نمایند:
- احساس درد در کف پا به ویژه در قسمت های پاشنه و قوس کف پا
- کف پا به آسانی دچار خستگی می شود.
- حرکت دادن کف پا نظیر ایستادن روی انگشت های پا، دشوار است.
- درد کمر و پا درد
- ورم بخش درونی پایین کف پا
چنانچه دچار هر یک از علائم فوق شدید، لازم است نزد پزشک مراجعه نمایید.
همانطور که قبلاً اشاره شد اگر کف پای صاف موجب بروز هیچگونه مشکل یا دردی نشود، نیازمند درمان هم نخواهد بود. اما در صورتیکه فرد در اثر این عارضه دچار مشکلاتی شود، ممکن است پزشک از یک یا چند روش زیر برای رفع این مشکلات استفاده نماید:
- ورزش های کششی
- استراحت و استفاده از یخ به منظور بهبود درد و کاهش تورم
- داروهای مسکن نظیر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- درمان دستی
- استفاده از کفی طبی
- استفاده از کفش های حمایتی
- تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید می تواند درد ناشی از صافی کف پا را به صورت کوتاه مدت التیام بخشد.
- شاک ویو تراپی: شاک ویو تراپی روشی غیر جراحی، غیر تهاجمی، ملایم و سریع می باشد که به منظور کاهش درد عضلانی اسکلتی ناشی از صاف بودن کف پا مورد استفاده قرار می گیرد.
مشکلات و عوارض کف پای صاف چیست؟
کف پای صاف ممکن است هیچ علامت یا عارضه ای نداشته باشد و فقط به صورت تغییر شکل قابل تشخیص باشد. اما در برخی موارد، کف پای صاف ممکن است منجر به بروز عوارض و ناراحتی های زیر شود:
- درد و ورم در کف پا، مچ پا، زانو، لگن، ساق پا یا کمر
- التهاب، تورم یا پارگی تاندون ها و رباط های کف پا
- بروز بونین (برآمدگی در پایه انگشت شست پا)
- افزایش خطر التهاب مفصل یا آرتروز در مفصل های پا
- شکستگی های فشاری در استخوان های پا
- ایجاد بافت های مرده پوستی در کف پا
- اختلال در راه رفتن و تعادل
چگونه صافی کف پا را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص صافی کف پا، روش های مختلف وجود دارد که بسته به شدت و علت حالت صافی كف پاها متفاوت است. برخی از روش های تشخيص كف پای صاف عبارتند از:
معاینه فیزیکی
پزشک با دیدن شکل و حالت کف پاهایتان، حرکات و قابليت انعطاف پذيری آنها، نحوه روی زمين قرار گرفتن كف پا و روش راه رفتن شما، می تواند صافی كف پایتان را تشخیص دهد.
آزمایش آب
شما می توانيد خود نيز با يک آزمایش ساده صافی كف پای خود را تشخیص دهید. كافی است كه كف پاهای خود را با آب خيس كنيد و سپس روی يک كاغذ يا سطح صاف قرار دهيد. اگر نقش كامل كف پا روی كاغذ منتقل شده باشد، يعنی شما دارای كف پای صاف هستيد.
اسکن اشعه X
این روش برای تعيين سطح شدت صافی كف پایتان و بررسی آرتريت و نابرابری در زاويه يا تراز استخوان های پا مفيد است. پزشک با ديدن تصاوير اشعه X می تواند وضعيت استخوان ها، مفاصل و تاندون های كف پا را تشخیص دهد.
اسکن MRI
این روش برای بررسی بافت های نرم مانند عضلات، رباط ها و تاندون های کف پا کاربرد دارد. پزشک با دیدن تصاویر MRI می تواند علت صافی کف پا را شناسایی کند و در صورت وجود آسیب یا التهاب، میزان آن را ارزیابی کند.
آیا کف پای صاف قابل درمان است؟
بله، کف پای صاف قابل درمان است. البته روش های درمان کف پای صاف بستگی به شدت و علت این حالت دارد. برخی از روش های درمان کف پای صاف عبارتند از:
- استفاده از کفش های مناسب و راحت
- استفاده از پدهای طبی یا زیره های ارتودنسی برای حمایت از قوس کف پا
- انجام تمرین های تقویت کننده عضلات و رباط های کف پا
- استفاده از تاندون باند، گچ، آتل یا کلاهک برای حمایت از مچ پا
- مصرف داروهای ضد التهاب یا تزریق کورتون در صورت وجود التهاب یا درد شدید
- جراحی در موارد شدید یا مقاوم به درمان
کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی
