بیماری فلج بل
بیماری فلج بل نوعی فلج موقت صورت می باشد که به علت آسیب دیدگی عصب های صورت یا فاسیال بروز می کند. عصب فاسیال یا عصب هفتم جمجمه ای از کانالی استخوانی و باریک، که بعنوان کانال فالوپ شناخته می شود، در جمجمه عبور می نماید که زیر گوش در کنار عضلات هر طرف صورت قرار گرفته است.
بخش اعظم گذرگاه عصب فاسیال درون پوسته ای استخوانی واقع شده است. ایجاد اختلال در عملکرد عصب صورت موجب بروز فلج بل می شد. در این عارضه پیام ها از مغز به عضلات صورت منتقل نمی شود.
این اختلال منجر به ضعف یا فلج صورت می گردد. این اختلال که با سکته مغزی ارتباطی ندارد، شایع ترین دلیل بروز فلج صورت می باشد. معمولاً فلج بل فقط یکی از دو عصب صورت را تحت تأثیر قرار می دهد و یک طرف صورت فلج می شود، هر چند فلج شدن هر دو طرف صورت نیز در موارد نادر نیز گزارش شده است.
علائم بیماری فلج بل
از آن جایی که عصب صورت بسیار پیچیده بوده و عملکردهای متعددی دارد، آسیب دیدگی این عصب یا ایجاد اختلال در عملکرد آن منجر به بروز علائم گوناگونی می شود.
- خارج شدن بزاق از دهان، افتادگی پلک و گوشه دهان، ایجاد اختلال در حس چشایی، خشکی چشم یا دهان و آب ریزش شدید یک چشم
- دشواری در حالت دادن به صورت
- انقباض ناگهانی، ضعف یا فلج شدن یک یا در موارد نادر هر دو طرف صورت
- دشواری در جویدن در سمت آسیب دیده
- زنگ زدن یک یا هر دو گوش، احساس درد در پشت گوش و اطراف فک، از دست دادن حس چشایی، سردرد، دشواری در خوردن و آشامیدن، حساسیت شدید به صدا در سمت درگیر، سرگیجه و اختلالات گفتاری
روش های درمان بیماری فلج بل
درمان دارویی: ممکن است پزشک به منظور تسریع بهبودی بیمار دارو تجویز نماید.
حفاظت از چشم: فلج بل اجازه نمی دهد که چشم به روال طبیعی باز و بسته شود، لذا چشم تحریک پذیر شده و فرد دچار مشکل خشکی چشم خواهد شد. در نتیجه مرطوب نگه داشتن چشم و حفاظت از چشم در مقابل آسیب دیدگی و نفوذ ذرات به چشم، مخصوصاً شب هنگام، اهمیت فراوانی دارد. پزشک برای روز قطره اشک مصنوعی و برای شب پماد چشمی لوبریکانت تجویز می نماید. استفاده از چشم بند و قطره های لوبریکانت چشمی، نظیر اشک مصنوعی یا پماد یا ژل های چشمی از آسیب دیدگی چشم پیشگیری می نماید.
طب فیزیکی: لازم به ذکر است که استفاده از تکنیک های متعدد فیزیوتراپی، نظیر ماساژ، لیزر، ورزش درمانی، نوار عضله و… دوره بهبود این عارضه را کوتاه تر خواهد کرد.
ماساژ صورت: ماساژ و انجام حرکات اصلاحی صورت روشی کارآمد به منظور جلوگیری از فلج شدن عضلات صورت می باشد.
حرکات اصلاحی صورت: هر چند فلج بل اغلب به طور خود به خود رفع می شود، ولیکن ورزش درمانی بر تسریع روند بهبود مؤثر است.
لیزر درمانی: باید گفت لیزردرمانی، مخصوصاً درمان با لیزر توان پایین (LLLT) عملکرد عصب های درگیر را بهبود می بخشد و از فرسایش و آسیب بیشتر پیشگیری می نماید.
طب سوزنی: هدف از انجام طب سوزنی این است که عملکرد عصب فاسیال با بهبود جریان خون موضعی، رفع تورم و کاهش التهاب عصب صورت بهبود پیدا کند.
کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی
