آب آوردن زانو
آب آوردن زانو در اصطلاح پزشکی با نام «افوژن» شناخته می شود. مفاصل زانوها در شرایط عادی بایستی مقدار بسیار کم و کافی در حد یک اونس مایع روان کننده و لیز در خود داشته باشند تا سبب تحرک مناسب و درست گردد. گاهی بر اثر برخی عوامل و حوادث ممکن است مفصل زانو آسیب دیده و مقدار این مایع روان کننده بسیار بیشتر شود.
تجمع این مایع بیش از اندازه در مفصل می تواند سبب آب آوردن زانو و یا همان افوژن گردد. این عارضه می تواند سبب درد در زانو و کم تحرکی آن به سبب درد زیاد شود.
علت آب آوردن زانو
در ایجاد افوژن می توان علل مختلفی را در ناحیه زانوی آسیب دیده عنوان کرد. هر کدام از این دلایل می توانند دلیل آسیب به مفاصل زانو باشند:
– فرسایش بافت غضروفی درون زانو
– پارگی منیسک
– عفونت مفصل زانو
– ضربه و فشار بیش از حد به دلایل مختلف
– آرتروزهای التهابی (روماتیسم یا نقرس)
– پارگی رباط
– آسیب غضروفی مفصل زانو
پس از ابتلا به هر کدام از این بیماری ها و یا ایجاد حوادث مختلف، می توان انتظار آب آوردن زانو و دیدن علائم آن را داشت.
البته بد نیست بدانید که آب آوردن زانو به تنهایی خطرناک نیست، اما در صورتی که به همراه علائم دیگری همچون درد شدید، تب، تنگی نفس، یا سایر علائم نگران کننده دیده شود، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علائم آب آوردن زانو
در زانوهای متورم به دلیل افوژن می توان علائم بسیاری را مشاهده نمود. بهتر است اگر بر اثر بیماری یا حوادث گوناگون دچار چنین مشکلاتی در زانو شُدید حتماً به متخصص مراجعه کنید تا بهترین درمان برای شما تجویز گردد. علائمی مانند
– تورم بیش از حد در زانو
– احساس سفتی و خشک شدن زانو (به دلیل کم تحرکی پس از عارضه)
– قرمزی زانو و حساس شدن به لمس
چنین علائمی، بسیار واضح هستند و بهتر است پس از مشاهده هر کدام از آنها، سریعاً از طریق متخصص پیگیری شود.
عوارض عدم پیگیری پزشکی آب آوردن زانو
هر دردی را باید به موقع و از طریق راه های درست پزشکی درمان کرد تا درمان آن سخت نشود. در مورد بیماری افوژن بهتر است به محض مشاهده علائم و احساس درد در زانوی آسیب دیده، پیگیری درمانی آغاز شود در غیر این صورت ممکن است عوارض دردناک تری به سراغ بیمار بیاید. عوارضی مانند
– نرم شدن استخوان
– آسیب به بافت مفصل
– از بین رفتن غضروف
سه موردِ بسیار مهمی هستند که در صورت عدم پیگیری یا ادامه دار شدن عارضه آب آوردن زانـو می تواند گربانگیر فرد بیمار شود. پس بهتر است افوژن را بلافاصله پس از احساس، پیگیری و درمان نمود
پیشگیری آب آوردن زانو
پس از ایجاد مشکلات و نواقص مختلف در اندام های بدن، بایستی وقت و انرژی زیادی صرف کرد تا بتوان شرایط را به حالت قبل از بیماری بازگرداند، از طرفی لازم است هزینه زیادی هم صرف شود تا این مشکلات رفع شوند. اما به راحتی و با بکار بردن شیوه هایی راحت، بی دردسر و بدون هزینه می توان نسبت به دوری از اینگونه دردها و بیماری ها اقدام کرد.
برای رهایی از ابتلا به بیماری و عارضه آب آوردن زانو بهتر است حتماً موارد مهم زیر رعایت شوند:
- اگر دچار اضافه وزن هستید حتماً و فوراً برای کاهش وزن خود اقدام کنید تا دچار آسیب غضروفی و مفصلی نشوید
- اگر ورزشکارید، کارگرید و یا در محیط های پرخطر شاغل و رفت و آمد دارید حتماً از ابزارهای محافظتی زانو استفاده کنید تا دچار ضربه های ناخواسته نشوید
- کل بدن را از عفونت های مختلف، زخم ها در پاها که شاید سبب عفونت شوند محافظت کنید
- با تغذیه مناسب، پیاده روی، ورزش درست و دوری از استرس سعی کنید بدن و سیستم ایمنی خود را تقویت کنید تا دچار هیچ بیماری از جمله این عارضه نشوید
- سبک زندگی سالم و کم خطر را در پیش بگیرید
با رعایت این موارد و نکات مهم، قطعاً میتوانید از درگیر شدن زانوهای خود با چنین عارضه ای جلوگیری نمایید.
تشخیص آب آوردن زانو
آب آوردن زانو ممکن است ناشی از انواع مختلفی از بیماری ها و شرایط پزشکی باشد، از جمله آسیب، عفونت، التهاب مفصل، بیماری های روماتیسمی و یا بیماری های سیستمیک دیگر. برای تشخیص علت آب آوردن زانو، پزشک شما معمولاً یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و سوابق پزشکی شما را بررسی می کند.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک شما ممکن است زانوی شما را برای تشخیص نشانه های آسیب، از جمله کبودی، قرمزی یا حساسیت بررسی کند. همچنین، می تواند محدودیت حرکت مفصل زانو و نشانه های انباشت مایع یا التهاب را بررسی کند.
علاوه بر معاینه فیزیکی، آزمایشات تصویری مانند اشعه ایکس، مغناطیسی تصویربرداری (MRI)، یا سونوگرافی ممکن است برای کمک به شناسایی علت آب آوردن زانو درخواست شود. همچنین، آزمایشات خون ممکن است برای بررسی نشانه های عفونت یا التهاب درخواست شود.
بسته به علت اصلی آب آوردن زانو، درمان ممکن است شامل استراحت و بلند کردن پاهای تحت تأثیر، استفاده از یخ یا گرما، مصرف داروهای ضد درد خوراکی، یا زیر نظر پزشک، درمان های پزشکی پیشرفته تری مانند جراحی یا فیزیوتراپی باشد. برنامه درمانی خاص، بسته به مورد فردی شما و با توجه به تشخیص پزشک، باید تعیین شود.
آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
آب آوردن زانو به تنهایی خطرناک نیست، اما ممکن است علائمی از بیماری های جدی باشد. به عنوان مثال، آب آوردن زانو ممکن است نشانه یک آسیب مفصل، عفونت، التهاب مفصل، یا بیماری های روماتیسمی و سیستمیک دیگر باشد.
بسته به علت آب آوردن زانو، ممکن است نیاز باشد تا برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. مثلاً در صورتی که آب آوردن زانو ناشی از آسیب مفصل باشد، ممکن است برای درمان آن نیاز به استراحت، بلند کردن پاها، مصرف داروهای ضد التهابی و فیزیوتراپی داشته باشید. اگر آب آوردن زانو باعث شده باشد که شما دچار درد شدید، احتمالاً نیاز به درمان اضطراری دارید.
در کل، اگر آب آوردن زانو با سایر علایم همراه باشد، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت آن را بررسی کند و درمان مناسب را برای شما تعیین کند. در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمودآبادی تمامی علائم مربوط به بیماری آب آوردن زانو مورد بررسی قرار می گیرد و یک روش درمانی متناسب با آن برای فرد ارائه می گردد.
درمان آب آوردن زانو
برای درمان می توان از راه های مختلفی استفاده کرد. انتخاب شیوه درمان بستگی به شدت عارضه و اینکه در چه مرحله ای قرار دارد بستگی خواهد داشت اما می توان از روش های مختلف زیر به ترتیب استفاده نمود:
- استراحت
- استفاده از کمپرس یخ
- ورزش درمانی
- استفاده از بریس و زانوبند
- اوزون درمانی
- آسپیراسیون (کشیدن آب اضافه زانو به کمک سرنگ)
- مصرف دارو (داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی)
- جراحی
پزشک با توجه به شدت بیماری و اینکه این عارضه در چه مرحله ای قرار دارد از یک یا چند روش برای درمان آب آوردن زانو استفاده می کند. هر چه بیمار مراجعه به پزشک را به تاخیر بیندازند پزشک دیگر قادر به استفاده از روش هایی ابتدایی و راحتِ درمان، مانند تجویز استراحت، استفاده از کمپرس یخ و اینگونه موارد نیست بلکه مجبور است مستقیماً از آخرین روش های درمانی برای درمان این بیماری استفاده کند.
چنانچه در مراجعه به متخصص کوتاهی شود، می تواند منجر به جراحی زانو شده که در این مرحله، پزشک از دو روش استفاده خواهد کرد:
- جراحی به روش آرتروسکوپی
- جراحی تعویض مفصل زانو
در روش اول نیازی به برش ناحیه زانو نیست اما در روش دوم، ناحیه زانو توسط جراحی باز برای تعویض مفصل شکافته شده تا بتوان تعویض مفصل را به راحتی انجام داد.
کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر احمد محمود آبادی
